Πώς μπορεί να βοηθήσει το βρεφικό μασάζ στον επαναγαλακτισμό;
Βρεφικό μασάζ και επαναγαλακτισμός
(02 Αυγούστου 2025) Γράφει η Έλενα Γκίκα, Δημιουργός του Μαζί με Αγάπη
Η La Leche League, η μεγαλύτερη και παλαιότερη οργάνωση υποστήριξης του θηλασμού, ορίζει τον επαναγαλακτισμό ως εξής: «ο επαναγαλακτισμός ορίζεται ως η διαδικασία επανέναρξης του θηλασμού μετά από μια περίοδο χωρίς θηλασμό ή με πολύ περιορισμένο θηλασμό». Αφορά μητέρες που έχουν σταματήσει να θηλάζουν – είτε για μικρό είτε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα – και επιθυμούν να ξαναρχίσουν τον θηλασμό.
Συνήθως, η διαδικασία αυτή απαιτεί συχνή διέγερση και απομάκρυνση του γάλακτος από τους μαστούς μέσα από συχνούς και αποτελεσματικούς θηλασμούς, χρήση (νοσοκομειακού) θηλάστρου και, σε ορισμένες περιπτώσεις, κατανάλωση γαλακταγωγών υπό την επίβλεψη ενός πιστοποιημένο Συμβούλου Γαλουχίας IBCLC.
Το βρεφικό μασάζ μπορεί να αποτελέσει μια πολύτιμη συμπληρωματική πρακτική σε αυτή τη διαδικασία. Η τρυφερή δερματική επαφή κατά τη διάρκεια του μασάζ ενισχύει την παραγωγή γάλακτος, καθώς υποστηρίζει βιοχημικές και συναισθηματικές διεργασίες που είναι καθοριστικές για την παραγωγή και την ροή του γάλακτος. Έρευνες έχουν δείξει ότι, παράλληλα με τις κλασικές μεθόδους (συχνός θηλασμός, άντληση, χρήση υποστηρικτικών τεχνικών), το μασάζ μειώνει το στρες τόσο της μητέρας όσο και του βρέφους, προάγει την έκκριση ορμονών όπως η ωκυτοκίνη και ενισχύει το συναισθηματικό δέσιμο μητέρας και μωρού.
Συναισθηματικοί και βιοχημικοί μηχανισμοί
Το βρεφικό μασάζ ενεργοποιεί βασικούς μηχανισμούς χαλάρωσης και δεσμού. Κατά τη διάρκεια του μασάζ, αυξάνονται τα επίπεδα της ορμόνης ωκυτοκίνης τόσο στη μητέρα όσο και στο μωρό. Η ωκυτοκίνη, γνωστή και ως «ορμόνη της αγάπης», συμβάλλει στο αντανακλαστικό έκθλιψης του γάλακτος: προκαλεί σύσπαση των μυϊκών κυττάρων γύρω από τις κυψελίδες των γαλακτοφόρων αδένων, διευκολύνοντας τη ροή του γάλακτος προς τη θηλή.
Παράλληλα, η αυξημένη παραγωγή ωκυτοκίνης μειώνει το άγχος και τα επίπεδα κορτιζόλης (ορμόνη του στρες) στη μητέρα, δημιουργώντας συνθήκες ηρεμίας και χαλάρωσης. Η επαφή δέρμα με δέρμα κατά το μασάζ λειτουργεί ως ισχυρό ερέθισμα για την απελευθέρωση ωκυτοκίνης· ακόμα και η σκέψη ή η παρουσία του μωρού μπορεί να ενεργοποιήσει το αντανακλαστικό καθόδου του γάλακτος. Πολλές μητέρες παρατηρούν ότι όταν ακούσουν το μωρό τους (ή οποιοδήποτε άλλο μωρό να κλαίει), τότε νιώθουν να ενεργοποιείται το αντανακλαστικό έκθλιψης γάλακτος και να αρχίζει το στήθος τους να βγάζει λίγες σταγόνες γάλα!
Επιπλέον, έρευνες δείχνουν ότι το μασάζ μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και στο βρέφος, ενώ ταυτόχρονα αυξάνει τη δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, το οποίο ευθύνεται για τη χαλάρωση και την αίσθηση ασφάλειας. Μάλιστα, μελέτες έχουν δείξει ότι το μασάζ – ειδικά όταν εφαρμόζεται με μέτρια πίεση – ενισχύει τη μετατόπιση από τη δράση του συμπαθητικού (στρες και ένταση) προς το παρασυμπαθητικό σύστημα (ηρεμία και χαλάρωση).
Συνολικά, αυτές οι ψυχοφυσιολογικές αλλαγές – υψηλότερα επίπεδα ωκυτοκίνης, χαμηλότερη κορτιζόλη και αυξημένη παρασυμπαθητική δραστηριότητα – δημιουργούν ένα ιδανικό περιβάλλον για την παραγωγή γάλακτος και την ομαλή εμπειρία του θηλασμού.
Ενίσχυση δεσμού μητέρας – βρέφους και διευκόλυνση θηλασμού
Το βρεφικό μασάζ αποτελεί έναν από τους πιο φυσικούς και αποτελεσματικούς τρόπους για να καλλιεργηθεί η εγγύτητα και η εμπιστοσύνη ανάμεσα στη μητέρα και το μωρό. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, η μητέρα μαθαίνει να «διαβάζει» καλύτερα τα μηνύματα του παιδιού της – όπως τα σημάδια δέσμευσης/αποδέσμευσης, πείνας ή ανάγκης για αγκαλιά – και αποκτά σταδιακά μεγαλύτερη σιγουριά στις ικανότητές της ως κύρια φροντίστρια του μωρού.
Η επαναλαμβανόμενη, τρυφερή επαφή μέσα από το μασάζ ενισχύει τον συναισθηματικό δεσμό (attachment) και δημιουργεί μια ατμόσφαιρα ασφάλειας και ζεστασιάς. Όταν η μητέρα αισθάνεται πιο χαλαρή, το μωρό ηρεμεί ευκολότερα, γεγονός που διευκολύνει τον θηλασμό και την ανάπτυξη μιας αρμονικής καθημερινής ρουτίνας.
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα βρέφη που δέχονται τακτικό μασάζ κερδίζουν βάρος πιο γρήγορα, κοιμούνται καλύτερα και παρουσιάζουν πιο ώριμη νευρολογική ανάπτυξη. Ένας από τους λόγους είναι πως η σωματική επαφή αυξάνει την παραγωγή ορμονών όπως η ωκυτοκίνη, οι οποίες συνδέονται με την ηρεμία, την αίσθηση σύνδεσης και τη γαλουχία.
Ιδιαίτερα σε περιπτώσεις επαναγαλακτισμού (όταν η μητέρα προσπαθεί να επαναφέρει την παραγωγή σε οποιονδήποτε βαθμό η ίδια θέλει), το μασάζ παίζει καθοριστικό ρόλο. Το ήρεμο και ασφαλές περιβάλλον που δημιουργεί κάνει το μωρό πιο συνεργάσιμο στο στήθος, είτε πρόκειται να ξαναμάθει να πιάνει τη θηλή είτε να βελτιώσει την προσκόλλησή του στο στήθος. Ταυτόχρονα, η μητέρα νιώθει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και ηρεμία, κάτι που μειώνει το άγχος και μπορεί να έχει θετική επίδραση στην απόδοση μετά τη χρήση του θηλάστρου (καθώς διευκολύνει τη ροή του γάλακτος).
Πρακτικές συμβουλές για μασάζ κατά τον επαναγαλακτισμό
Δημιούργησε ένα ήρεμο περιβάλλον
Φρόντισε ο χώρος να είναι ζεστός, ήσυχος και άνετος. Το μωρό τοποθετείται πάνω σε μαλακή επιφάνεια, ενώ ο φωτισμός και ο τόνος της φωνής σου παραμένουν ήπιοι.Επίλεξε σωστή στιγμή
Προτίμησε το μασάζ όταν το μωρό είναι ήρεμο και ξύπνιο, αλλά όχι πεινασμένο. Μια καλή στιγμή είναι λίγο πριν το θηλασμό, ώστε να το προετοιμάσεις.Τεχνική μασάζ
Κάνε ήπιες, αργές κινήσεις με τα χέρια σου, έχοντας έναν ήρεμο ρυθμό και ροή στις μαλάξεις που χρησιμοποιείς. Ένα βιολογικό λάδι μπορεί να βοηθήσει πολύ στη σωστή ενυδάτωση του μωρού (δες εδώ το βιολογικό αβοκαντέλαιο που συστήνω και στα μαθήματα βρεφικού μασάζ). Δούλεψε με κυκλικές και απαλές μαλάξεις στα πόδια, την κοιλίτσα, τα χεράκια και την πλάτη. Απόφυγε έντονες πιέσεις ή βιαστικές κινήσεις.Επαφή δέρμα με δέρμα
ιδανικά θέλουμε όταν κάνουμε βρεφικό μασάζ στο μωρό μας να είναι χωρίς ρούχα ή ακόμη και πάνα. Μπορείς να χρησιμοποιείς αδιάβροχα σελτεδάκια ή υποσέντονα (μιας χρήσης) για να αποφύγεις διαρροές. Η δερματική επαφή ενισχύει την ωκυτοκίνη και την αίσθηση ασφάλειας.Ξεκίνησε σταδιακά
Οι πρώτες συνεδρίες ας είναι μικρής διάρκειας (5-10 λεπτά). Σταδιακά, αύξησε το χρόνο, πάντα ακολουθώντας τις αντιδράσεις του μωρού. Αν κουραστεί ή δείξει δυσφορία, κάντε ένα διάλειμμα. Το μωρό πάντα ορίζει πότε, πόσο και πού θα συνεχίσει το μασάζΣυνδύασε με θηλασμό
Στο τέλος κάθε μασάζ, μπορείς να δοκιμάσεις να προσφέρεις το στήθος. Η αυξημένη χαλάρωση και η ωκυτοκίνη που έχει εκκριθεί μπορεί να βοηθήσουν στην καλύτερη συνεργασία. Να θυμάσαι όμως πως η έκκριση ωκυτοκίνης προκαλεί δίψα, οπότε χρειάζεται σωστή διαχείριση του χρόνου σου.Υπομονή και θετική στάση
Ο επαναγαλακτισμός είναι σταδιακή διαδικασία που απαιτεί επιμονή και θετική διάθεση. Κάθε μικρό βήμα είναι επιτυχία.- Παρακολούθησε τα μαθήματα με έναν πιστοποιημένο Εκπαιδευτή Βρεφικού Μασάζ
Ένας έμπειρος εκπαιδευτής μπορεί να σε καθοδηγήσει βήμα-βήμα, να σου δείξει σωστές τεχνικές και να σου δώσει σιγουριά ότι εφαρμόζεις το μασάζ με τον πιο ωφέλιμο τρόπο.
Βρεφικό μασάζ και θηλασμός (γενική επίδραση)
Ακόμα και εκτός πλαισίου επαναγαλακτισμού, το βρεφικό μασάζ συμβάλλει στην υποστήριξη του θηλασμού και στην ομαλή ανάπτυξη του μωρού. Τα οφέλη είναι πολλά:
- Βοηθά στην καλύτερη πέψη και στη ρύθμιση του κύκλου ύπνου–αφύπνισης.
- Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Ενισχύει τη νευρολογική ανάπτυξη και την κινητική δεξιότητα.
- Μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης (ορμόνη στρες) τόσο στο μωρό όσο και στη μητέρα, συμβάλλοντας στην πρόληψη επιλόχειας κατάθλιψης.
- Βελτιώνει την επικοινωνία μητέρας-βρέφους και ενισχύει την αυτοπεποίθηση της μητέρας να αναγνωρίζει και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παιδιού της.
Συνολικά, το βρεφικό μασάζ λειτουργεί ως ένα πολύτιμο εργαλείο που, μέσω της επαφής και της χαλάρωσης, υποστηρίζει τον θηλασμό και δημιουργεί ένα ισχυρό θεμέλιο δεσμού και ευεξίας για όλη την οικογένεια.
Βρες την υποστήριξη που χρειάζεσαι στον θηλασμό
Ο θηλασμός μπορεί να είναι μια υπέροχη αλλά και απαιτητική εμπειρία. Δεν χρειάζεται να είσαι μόνη σε αυτό το ταξίδι!
Υπάρχουν πηγές και επαγγελματίες που μπορούν να σε στηρίξουν πρακτικά και συναισθηματικά, είτε δωρεάν είτε επί πληρωμή. Ενδεικτικά, αναφέρονται:
- Σύνδεσμος Θηλασμού Ελλάδος – LLL Greece (Δωρεάν): Μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ξεκίνησε από μητέρες το 1979 στην Ελλάδα και σήμερα αριθμεί πάνω από 50 Συμβούλους LLL σε πολλές περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι Σύμβουλοι θηλασμού της LLL είναι έμπειρες μητέρες που έχουν θηλάσει ένα ή περισσότερα παιδιά και έχουν εκπαιδευτεί ειδικά μέσα από τον Διεθνή Σύνδεσμο Θηλασμού (LLLI) να προσφέρουν έγκυρη ενημέρωση και υποστήριξη στις μητέρες που θέλουν να θηλάσουν τα παιδιά τους. Δες περισσότερα εδώ www.lllgreece.org.
- Πιστοποιημένοι Σύμβουλοι Γαλουχίας IBCLC (επί πληρωμή): Πιστοποιημένοι επαγγελματίες (υγείας ή μη) για εξειδικευμένη βοήθεια σε προκλήσεις θηλασμού.
- Μαίες με εμπειρία στον θηλασμό στην κοινότητά σου, όπως δημόσιες δομές υγείας, ΤΟΜΥ κλπ. Μπορούν να σε καθοδηγήσουν πρακτικά και με ασφάλεια.
- Σύλλογος Ανεξάρτητων Μαιών/Μαιευτών Ελλάδος (ΣΑΜΜΕ): Δίκτυο με τις ανεξάρτητες μαίες και μαιευτές ανά την Ελλάδα με γνώση και εμπειρία. Μπορείς να δεις περισσότερες πληροφορίες https://independentmidwives.gr/
- Το Σπίτι του Θηλασμού: Χώρος υποστήριξης και δράσεων για τον φυσικό τοκετό, τον θηλασμό και τη λοχεία. Δες περισσότερες πληροφορίες εδώ: Σπίτι Θηλασμού – Μητέρα Βρέφος Οικογένεια – Αρχική.
- Πανελλήνιο Δίκτυο Υποστήριξης Θηλασμού και Μητρότητας: Ομάδες μητέρων στο Facebook ανά περιοχή για ανταλλαγή εμπειριών και βοήθεια. Δες περισσότερες πληροφορίες εδώ https://www.facebook.com/thilazo#
- Τράπεζες μητρικού γάλακτος: Για περιπτώσεις που χρειάζεται δωρεά ή διάθεση μητρικού γάλακτος. Δες εδώ για Αθήνα (Νοσοκομείο Έλενα Βενιζέλου) και εδώ (Ηλιτόμηνον, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο).
Θυμήσου ότι η υποστήριξη μπορεί και κάνει τη διαφορά. Ζήτησέ την εγκαίρως και χωρίς δισταγμό. Κάθε σταγόνα που μπορεί να πάρει το μωρό σου είναι θησαυρός για την υγεία του (και τη δική σου). Ο θηλασμός δεν είναι όλα ή τίποτα – δεν είναι μόνο άσπρο (θηλάζω αποκλειστικά) ή μαύρο (δίνω αποκλειστικά φόρμουλα). Είναι όλα τα υπέροχα, μαγευτικά χρώματα ενδιάμεσα. Και αυτό κάνει μια σπουδαία, υπέροχη διαφορά!
Θες να μάθεις το βρεφικό μασάζ με τον σωστό τρόπο;
Ως πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια βρεφικού μασάζ IAIM, προσφέρω ομαδικά και ατομικά μαθήματα όπου:
- Μαθαίνεις βήμα-βήμα τις τεχνικές μασάζ για το μωρό σου.
- Εξασκείσαι σε ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον.
- Ανακαλύπτεις τρόπους να ενισχύσεις τη χαλάρωση, τον δεσμό και τη συνεργασία στον θηλασμό ή στον επαναγαλακτισμό.
- Παίρνεις προσωπική καθοδήγηση και απαντήσεις σε όλες τις απορίες σου.
- Μαθαίνεις γνώσεις και δεξιότητες που θα σε συντροφεύσουν σε όλη τη γονεϊκότητα, όχι μόνο όσο διαρκούν τα μαθήματα.
- Μαθαίνεις πώς να προσαρμόσεις το βασικό πρόγραμμα με τις μαλάξεις καθώς μεγαλώνει το παιδί σου: από τη νηπιακή ηλικία, στην προσχολική ηλικία, στη σχολική ηλικία, αλλά και στην εφηβεία!
Μάθε κι εσύ πώς το απαλό άγγιγμα μπορεί να γίνει καθημερινή γλώσσα αγάπης για το μωρό σου!
Επικοινώνησε μαζί μου για να κλείσεις θέση στο επόμενο μάθημα.
Βιβλιογραφία
- La Leche League International (2024). The art of breastfeeding. ISBN: 978-0-593-72275-6
- Uvnäs-Moberg, K., Ekström-Bergström, A., et al. (2020). Maternal plasma levels of oxytocin during breastfeeding—A systematic review. PLOS ONE 15(8): e0231462. Σύνδεσμος pmc.ncbi.nlm.nih.gov.
- American Academy of Pediatrics. Relactation: Starting Over with Breastfeeding. HealthyChildren.org. Σύνδεσμος healthychildren.org.
- Tubglam, S., et al. (2016). Effects of interactive behavioural cues-based infant massage on hyperbilirubinaemia, breastfeeding and growth of term infants. Infant 12(6): 231-237. Σύνδεσμος infantjournal.co.ukinfantjournal.co.uk.
- Allen, T. (2016). Infant Massage: Nurturing Touch that Lasts a Lifetime. SK Prevention Institute (Miami). Σύνδεσμος skprevention.caskprevention.ca.
- Papaventzis, S., Menounou, T. Ωκυτοκίνη, η θεραπευτική ορμόνη της αγάπης. Παιδίατρος Θεσσαλονίκη (ιστ. σελίδα). Σύνδεσμος pediatros-thes.grpediatros-thes.gr.
- Sepulveda-Poyet, S., Tiertsche, S., et al. (2020). Standardized massage interventions as protocols for the induction of psychophysiological relaxation in the laboratory. Scientific Reports 10:17338. Σύνδεσμος nature.com.
Αυτό το υλικό προστατεύεται από τον Ελληνικό νόμο πνευματικής ιδιοκτησίας (Νόμος 2121/1993 όπως ισχύει, τελευταίες τροποποιήσεις νόμων 2179/2025 και 5046/2023). Απαγορεύεται οποιαδήποτε αναπαραγωγή, διανομή, αποθήκευση ή μετάδοση του συνόλου ή μέρους του έργου σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση του δικαιούχου. Τυχόν αθέμιτη χρήση υπόκειται στις σχετικές διατάξεις του νόμου, που προβλέπουν κυρώσεις ή αποζημιώσεις.